Wpływ stanu emocjonalnego na zdrowie jamy ustnej
Na organizm każdego człowieka wpływa wiele czynników. Równie istotne jak sposób odżywiania, tryb życia czy higiena, jest zdrowie emocjonalne. Często mówi się, że stan psychiki przekłada się na stan całego organizmu i jest w tym bardzo dużo prawdy. W najbliższych artykułach przedstawimy, jak psychika wpływa na jamę ustną i… odwrotnie.
Życie w biegu i ciągły stres
jest charakterystyczne dla naszych czasów. I choć chyba każdy zdaje sobie sprawę z tego, jak negatywnie taki tryb życia wpływa na organizm, trudno jest wprowadzić zmiany, które mogłyby korzystnie wpłynąć na nasze zdrowie. Od lekarzy Pacjenci często słyszą zalecenie „Mniej stresu”. Łatwo powiedzieć – zastosowanie się do tego zalecenia jest natomiast praktycznie nierealne. Praca, obowiązki domowe, sytuacja ekonomiczna czy różne zdarzenia losowe sprawiają, że wiele osób żyje w przewlekłym stresie. I choć odczuwanie napięcia nerwowego może być korzystne – większa ilość adrenaliny przygotowuje organizm do podjęcia działań – to życie w nieustannym napięciu jest katastrofalne w skutkach dla całego organizmu.
Przewlekły stres a jama ustna
Jedną z najczęstszych przyczyn bruksizmu (zgrzytania zębami w czasie snu), jest właśnie życie w ciągłym napięciu. W ciągu dnia, nieświadomie zaciskamy zęby, nocą – również nieświadomie – zaczynamy nimi zgrzytać. To prosta droga do pojawienia się takich problemów jak kruszenie się zębów. Badania jednoznacznie wskazują, że długotrwały stres prowadzi do nadprodukcji kortyzolu, nazywanego często „hormonem stresu”. Jego nadmiar może być przyczyną nawracających infekcji dziąseł oraz ogólnego osłabienia systemu odpornościowego organizmu. Warto zaznaczyć, że zmierzenie poziomu kortyzolu nie jest rzeczą prostą. Jego ilość w organizmie zmienia się wielokrotnie w ciągu doby i wykonanie jednego badania (morfologii), które np. wykaże niski poziom kortyzolu, nie oznacza wcale, że nie cierpimy z powodu przewlekłego stresu.
Nadmiar kortyzolu i osłabienie układu odpornościowego, przekłada się bezpośrednio na problemy z jamą ustną. Poza nawracającymi infekcjami dziąseł, pojawić się może również wspomniany już bruksizm, tendencja do rozwijania się próchnicy, owrzodzeń błony śluzowej czy wyraźnie odczuwalnej suchości w jamie ustnej. Wszystkie wspomniane problemy wymagają interwencji lekarza stomatologa, ale również znalezienia sposobu na to, by wyleczyć przyczynę, a nie tylko skutek.
Czy można zmniejszyć poziom stresu?
Oczywiście. Niestety wiele osób radzi sobie z nadmiarem negatywnych emocji sięgając po alkohol czy papierosy. A te nie są korzystne dla zdrowia, szczególnie w nadmiarze. Alkohol sam w sobie, spożywany sporadycznie, nie stanowi poważnego zagrożenia, jednak traktowany jak „lekarstwo na stres” może stać się poważnym problemem. Jeśli żyjemy w ciągłym napięciu i zdajemy sobie z tego sprawę, możemy rozważyć konsultację psychologiczną czy psychiatryczną. Terapia pozwala na wypracowanie nowego modelu zachowań w sytuacjach stresujących. A jeśli problem leży głębiej, dobrze jest także skorzystać z pomocy psychiatrycznej.
Osoby, które nie są przekonane do szukania pomocy u specjalistów, mogą spróbować walki ze stresem na inne sposoby. Choć doba ma tylko 24 godziny, z których część musimy poświęcić na regeneracyjny sen, możliwe jest znalezienie przynajmniej 30-60 minut w ciągu dnia – dla siebie. Stres można „rozładować” spacerem lub marszem, tańcem – generalnie ruchem. Kojąco na psychikę może też wpłynąć robienie tego, co po prostu nas odpręża. Czytanie książek, słuchanie ulubionej muzyki (która, na co wskazują badania, jest w stanie nie tylko obniżyć poziom kortyzolu, ale także zmniejszyć ciśnienie tętnicze!), spotkania z bliskimi znajomymi. Ważne jest, by uświadomić sobie, jak tragiczne w skutkach jest życie w nieustannym napięciu i znalezienie sposobu na to, by w zdrowy sposób „wyłączyć się” na przynajmniej kilkadziesiąt minut dziennie. Niezwykle ważne są też regularne kontrole i badania lekarskie, jak również wizyty u stomatologa, który nie tylko wyleczy nasze zęby czy dziąsła, ale również podpowie jak dbać o jamę ustną w sytuacji przewlekłego stresu.