Krótka historia (o) próchnicy
O tym, że próchnica dokuczała naszym praprzodkom tysiące lat temu pisaliśmy wielokrotnie. Dzięki możliwości przeprowadzania badań makroskopowych, a także tych znacznie dokładniejszych, wykorzystujących kamery fluorescencyjne oraz technikę obrazowania RTG, jesteśmy w stanie stwierdzić, co było przyczyną próchnicy u osób zamieszkujących tereny Polski nawet 9 tys. lat temu!
Z dotychczasowych badań wynika, że choroby próchnicowe pojawiły się w momencie, gdy człowiek zerwał z koczowniczym trybem życia i postanowił osiąść na stałe w jednym miejscu. W rezultacie, miał znacznie więcej czasu na przygotowywanie posiłków. Zaczął przetwarzać zdobytą przez siebie żywność – zboża, rośliny, mięso.
Badacze z UKSW w Warszawie ustalili również, że prawdopodobną przyczyną wzmożonego rozwoju chorób bakteryjnych u naszych praprzodków był miód i owoce leśne, które spożywano w dużych ilościach. Zawarte w nich cukry nie pozostały obojętne dla kondycji zębów ówczesnych ludzi.
Ciekawy przykład z północno-wschodniej Polski
Jak to się stało, że u rolników zamieszkujących 9 tys. lat temu tereny dzisiejszych Mazur wykryto bardzo niewielkie zmiany próchnicowe w porównaniu z osobnikami pochodzącymi z innych rejonów Europy? Na to pytanie odpowiadają naukowcy z Instytutu Nauk Biologicznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Próchnicę wykryto u dwóch osób dorosłych, a także u około trzyletniego dziecka, których szczątki pochodzą z terenów północno-wschodniej Polski. Fragmenty kości odnaleziono już w latach 60. XX wieku, jednak wówczas nie było możliwości przeprowadzenia wnikliwej analizy zebranych materiałów.
Dziś wiemy, że próchnica u wskazanych powyżej osób występowała, ale w bardzo niewielkim stopniu. Dlaczego? Odpowiedzią na to pytanie jest dieta, ściśle powiązana z położeniem geograficznym ówczesnych osad ludzkich.
Zdaniem antropologów, dieta trójki zmarłych była bogata w ryby słodkowodne, najprawdopodobniej jesiotry, które zawierają argininę. Arginina to jeden z aminokwasów endogennych, który pełni szczególną rolę w naszym organizmie. Wspomaga pracę serca i naczyń krwionośnych, posiada również właściwości przeciwpróchnicze.
Wpływ diety (i nie tylko) na rozwój próchnicy
Podjadanie słodkich przekąsek, picie napojów gazowanych zawierających cukier, spożywanie przetworzonej żywności, a nawet owoców w dużych ilościach może być przyczyną próchnicy. Jednak według badaczy, choroby próchnicowe mogą mieć związek z zupełnie innymi czynnikami. Warto o tym pamiętać.
Chorobom bakteryjnym jamy ustnej sprzyja m.in.:
-
niedostateczna higiena jamy ustnej
-
niedobór niektórych witamin i minerałów (m.in. witaminy D)
-
nawyki i tryb życia (stres również ma negatywny wpływ na kondycję naszego uzębienia)
-
nieregularne wizyty u stomatologa.
Jeśli zatem chcą Państwo cieszyć się pięknym i zdrowym uśmiechem przez lata, warto zawczasu zadbać o zęby i wziąć pod lupę swój jadłospis.