Afty – czy da się im zapobiec?
Bolą, pieką, utrudniają jedzenie. Mowa o małych i niepozornych aftach – drobnych, zaczerwienionych owrzodzeniach, pojawiających się na błonie śluzowej jamy ustnej. Zwykle pokryte są białym nalotem. Aftom nierzadko towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych i lekka opuchlizna. Bolesne nadżerki rozwijają się na powierzchni podniebienia miękkiego, policzkach, wargach, języku, a także dziąsłach, migdałkach czy wędzidełku.
Przyczyny aft
Niestety, afty mają charakter nawrotowy. Mogą pojawiać się z dnia na dzień. Do najczęstszych przyczyn powstawania nieprzyjemnych owrzodzeń zalicza się m.in.:
-
niedostateczna higiena jamy ustnej
-
spożywanie nieumytych owoców i warzyw
-
schorzenia takie jak próchnica, zapalenie miazgi, kamień nazębny, wyżynające się ósemki, stany zapalne
-
niedopasowana proteza, która może podrażniać dziąsła
-
mechaniczne uszkodzenie błon śluzowych jamy ustnej – np. poprzez obgryzanie paznokci, ukłucie szczoteczką, przygryzienie języka
-
spożywanie niektórych produktów żywnościowych (m.in. twardych orzechów)
-
dieta uboga w witaminy i składniki mineralne
-
stosowanie niektórych leków
-
czynniki genetyczne
-
stres
-
alergie, a także występowanie niektórych chorób, sprzyjających rozwojowi aft – są to m.in. celiakia i inne schorzenia przewodu pokarmowego, niedobory żelaza, zakażenie wirusem HIV; bardzo często afty „towarzyszą” wirusowi opryszczki.
Jak widać, lista przyczyn jest długa. Mimo że nie zawsze jesteśmy w stanie zapobiec rozwojowi aft, powinniśmy skrupulatnie przestrzegać zasad higieny jamy ustnej, ograniczać sytuacje stresowe i zadbać o zrównoważoną dietę bogatą w witaminy.
Kilka wskazówek, które mogą pomóc w zapobieganiu aftom:
-
zaopatrz się w szczoteczkę do zębów z miękkim włosiem
-
ostrożnie szczotkuj i nitkuj zęby w celu uniknięcia ewentualnych podrażnień śluzówki
-
wprowadź do jadłospisu produkty bogate w witaminy A, B, E, a także żelazo i cynk
-
myj owoce i warzywa przed spożyciem
-
unikaj zbyt gorących potraw i napojów
Jak leczyć afty?
Na ogół afty samoistnie znikają w ciągu kilku lub kilkunastu dni. Jeśli bolesne owrzodzenie nie ustępuje przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem. Aby zminimalizować objawy aft, można wypróbować metody domowe (wykonać płukankę na bazie rumianku lub szałwii, przyłożyć do bolesnego miejsca saszetkę herbaty), albo sięgnąć po dostępne w aptekach leki przeciwzapalne i antyseptyczne.
Bezwzględnie należy udać się do specjalisty jeśli afty są duże, nawracają tuż po wygojeniu się poprzednich, uniemożliwiają mówienie i utrzymują się dłużej niż 3-4 tygodnie.