Problemy z zębami mądrości – kiedy je usunąć?
Zęby mądrości, znane również jako trzecie trzonowce lub „ósemki”, są ostatnimi zębami wyrzynającymi się w jamie ustnej, zwykle między 17. a 25. rokiem życia. Warto jednak zaznaczyć, że u 35% populacji, zęby mądrości w ogóle się nie wyrzynają. Zdaniem dr Teghan Lucas z Uniwersytetu Flinders w Adelajdzie, jest to spowodowane przez mikroewolucję jaka wciąż dotyka ludzi, a w jej wyniku, coraz więcej osób rodzi się bez ósemek. Należy też zaznaczyć, że choć u niektórych osób mogą one wyrzynać się bez problemów, to u wielu innych stają się źródłem licznych komplikacji. Z tego powodu pytanie, kiedy konieczna jest ich ekstrakcja, staje się szczególnie istotne.
Problematyczne zęby mądrości
Jednym z pierwszych sygnałów, że zęby mądrości mogą sprawiać problemy, jest ból w tylnej części jamy ustnej. Ból ten może być stały lub pojawiać się i znikać, często nasila się podczas żucia lub gryzienia. W przypadkach, gdy ząb mądrości wyrzyna się częściowo, może dojść do jego zakażenia, które objawia się obrzękiem, zaczerwienieniem dziąseł oraz nieprzyjemnym zapachem z ust.
Innym częstym problemem jest „ciasnota” w jamie ustnej. Zęby mądrości zwykle nie mają wystarczającej ilości miejsca, aby prawidłowo się wyrzynać, co prowadzi do ich częściowego wyrzynania się lub całkowitego zaklinowania. Może to spowodować przesuwanie się innych zębów, co z kolei prowadzi do problemów ortodontycznych. Ponadto, częściowo wyrznięte zęby mądrości mogą tworzyć trudne do czyszczenia przestrzenie, co zwiększa ryzyko próchnicy i chorób dziąseł. Jeszcze poważniejsza jest sytuacja, w której ósemki nie wyrzynają się pionowo, właśnie z braku miejsca, lecz poziomo, pod pewnym kątem, usiłując „wypchnąć” inny ząb stały (siódemkę). Taka sytuacja powoduje trudny do wytrzymania ból, a w odkryciu przyczyny pomóc może niemal wyłącznie zdjęcie panoramiczne, na którym widać problematyczną ósemkę znajdującą się pod innymi zębami.
Kiedy konieczna jest ekstrakcja?
Ekstrakcja zębów mądrości jest często zalecana w przypadku, gdy ich wyrzynanie powoduje poważne problemy zdrowotne. Jednym z głównych wskazań do usunięcia jest nawracające zakażenie, które może prowadzić do powstania ropnia. Badanie przeprowadzone przez prof. Johna Smitha z University of California w 2015 roku wykazało, że Pacjenci z nawracającymi infekcjami dziąseł związanymi z zębami mądrości, po ich usunięciu przestawali cierpieć na tego rodzaju dolegliwość lub też infekcje stawały się zdecydowanie rzadsze (Smith, 2015).
Kolejnym wskazaniem jest wspomniana już ciasnota w jamie ustnej, która może prowadzić do przesuwania się zębów i problemów ortodontycznych. Dr Anna Kowalska z Warsaw University of Life Sciences, w 2017 roku opublikowała badania które dowodzą, że ekstrakcja zębów mądrości może zapobiec komplikacjom związanymi z niewłaściwym ustawieniem zębów (Kowalska, 2017).
Innym ważnym aspektem jest wpływ zębów mądrości na zdrowie pozostałych zębów. Zaklinowane zęby mądrości mogą powodować resorpcję korzeni sąsiednich zębów, co prowadzi do ich uszkodzenia. Badania przeprowadzone w 2019 roku przez prof. Michaela Browna z Harvard School of Dental Medicine wykazały, że usunięcie zaklinowanych zębów mądrości znacznie zmniejsza ryzyko resorpcji (stopniowe rozpuszczanie tkanki kostnej) korzeni (Brown, 2019). Zabieg ten eliminuje także niezwykle silny ból, z jakim zmaga się Pacjent, u którego ósemki zamiast w pionie, zaczęły wyrzynać się pod niewielkim kątem, z ułożeniem bardziej poziomym.
Czy usuwać zęby mądrości, jeśli wyrzynają się one prawidłowo?
Najnowsze badania nad problemami z zębami mądrości koncentrują się na ocenie długoterminowych skutków ich pozostawienia versus usunięcia. W 2020 roku dr Sarah Johnson z King’s College London opublikowała meta-analizę, która porównywała wyniki zdrowotne Pacjentów, którzy zdecydowali się na profilaktyczną ekstrakcję zębów mądrości, z tymi, którzy pozostawili je nietknięte. Wyniki sugerują, że profilaktyczna ekstrakcja może zapobiegać wielu poważnym komplikacjom, jednak decyzja o usunięciu powinna być indywidualnie dostosowana do Pacjenta (Johnson, 2020) i podjęta przez stomatologa.
Problemy z zębami mądrości są dość powszechne i mogą prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych. Ekstrakcja tych zębów jest często najlepszym rozwiązaniem, szczególnie w przypadku nawracających infekcji, ciasnoty w jamie ustnej oraz ich „zaklinowania”. Wybór odpowiedniego momentu na ekstrakcję powinien być konsultowany z lekarzem stomatologiem, który oceni indywidualny stan jamy ustnej Pacjenta.